Czasem może wystąpić potrzeba instalacji wielu maszyn z bardzo podobną konfiguracją. Z rozwiązaniami chmurowymi nie ma większego problemu – dostawcy często udostępniają odpowiednie narzędzia pozwalające w kilka chwil postawić taką maszynę – musimy tylko zapewnić konfigurację jakiej sobie życzymy. Podobnie z maszynami wirtualnymi – wystarczy modyfikacja pliku konfiguracyjnego albo odpowiednia komenda. Inaczej ma się sprawa z fizycznym sprzętem – tutaj trzeba zapewnić odpowiednio spreparowane ISO. Tutaj pokażę jak to zrobić na przykładzie Ubuntu Server 20.04.

Potrzebne narzędzia

Żeby zacząć musimy mieć z czym pracować, a więc pobieramy oficjalne iso Ubuntu Server ze strony Ubuntu. Ponadto będziemy potrzebowali biblioteki libisoburn, która dostarczy program xorriso, który z kolei pozwoli utworzyć nasze iso oraz syslinux, który zapewni niezbędne bootloadery dla naszego iso.

Poza tym potrzebna będzie konfiguracja naszego systemu, znajdująca się w pliku user-data. Jest tego sporo, w dodatku całkiem dobrze opisane i opatrzone przykładami w dokumentacji, więc po prostu do niej odeślę:

  • dokumentacji Ubuntu nt. tworzenia konfiguracji
  • dokumentacji ubuntowego instalatora curtin
  • dokumentacji cloud-init z którego Ubuntu w dużym stopniu korzysta, aczkolwiek należy mieć na uwadze, że nie wszystkie moduły będą działać

W razie problemów – zwłaszcza z dyskami – warto także zajrzeć do pliku /var/log/installer/curtin-install-cfg.yaml, który tworzy się po instalacji Ubuntu Server. Zawiera on automatycznie wygenerowaną konfigurację z której korzystał curtin.

Procedura

Na samym początku trzeba utworzyć katalog w którym będziemy trzymać naszą konfigurację, a więc:

mkdir -p iso/nocloud/

Następnie trzeba rozpakować oficjalny obraz do świeżo utworzonego katalogu iso, można to zrobić na dwa sposoby. Polecam 7z, bo jest krótszy, drugi sposób załączam jako komentarz:

7z x ubuntu-20.04.2-live-server-amd64.iso -x'![BOOT]' -oiso
#xorriso -osirrox on -indev "ubuntu-20.04.2-live-server-amd64.iso" -extract / iso && chmod -R +w iso

Dopisujemy odpowiednie flagi do plików odpowiedzialnych za zabootowanie naszego iso, a więc:

sed -i 's|---|autoinstall ds=nocloud\\\;s=/cdrom/nocloud/ ---|g' iso/boot/grub/grub.cfg
sed -i 's|---|autoinstall ds=nocloud;s=/cdrom/nocloud/ ---|g' iso/isolinux/txt.cfg

Wyłączamy obowiązkowe sprawdzanie md5, jeśli tego nie zrobimy instalator odmówi nam zabootowania iso.

md5sum iso/.disk/info > iso/md5sum.txt
sed -i 's|iso/|./|g' iso/md5sum.txt

Teraz trzeba utworzyć da niezbędne pliki, których wymaga automatyczny instalator Ubuntu. Powinny się one znajdować w katalogu iso/nocloud, przy czym drugi z nich to jest nasza konfiguracja, którą wcześniej utworzyliśmy.

touch iso/nocloud/meta-data
cp user-data iso/nocloud/user-data

No i w końcu tworzymy iso. W zależności od tego na jakim systemie pracujecie komenda będzie się różnić, na Archu i pochodnych wygląda następująco:

xorriso -as mkisofs -r \
  -V Ubuntu\ custom\ amd64 \
  -o ubuntu-20.04.2-live-server-amd64-autoinstall.iso \
  -J -l -b isolinux/isolinux.bin -c isolinux/boot.cat -no-emul-boot \
  -boot-load-size 4 -boot-info-table \
  -eltorito-alt-boot -e boot/grub/efi.img -no-emul-boot \
  -isohybrid-gpt-basdat -isohybrid-apm-hfsplus \
  -isohybrid-mbr /usr/lib/syslinux/bios/isohdpfx.bin  \
  iso/boot iso

natomiast na Debianie, Ubuntu i pokrewnych w konsolę wklepujemy takie coś:

xorriso -as mkisofs -r \
  -V Ubuntu\ custom\ amd64 \
  -o ubuntu-20.04.2-live-server-amd64-autoinstall.iso \
  -J -l -b isolinux/isolinux.bin -c isolinux/boot.cat -no-emul-boot \
  -boot-load-size 4 -boot-info-table \
  -eltorito-alt-boot -e boot/grub/efi.img -no-emul-boot \
  -isohybrid-gpt-basdat -isohybrid-apm-hfsplus \
  -isohybrid-mbr /usr/lib/ISOLINUX/isohdpfx.bin  \
  iso/boot iso

I to wszystko, mamy gotowe iso. Warto tutaj zaznaczyć, że gdyby coś w naszym configu się nie podobało i chcielibyśmy coś zmienić nie trzeba powtarzać całej procedury. Wystarczy, że zmodyfikujemy iso/nocloud/user-data i powtórzymy ostatni krok.